Fintech tại Việt Nam cho đến nay vẫn chưa có cơ sở pháp để hoạt động, chưa được quy định tại Luật Doanh nghiệp, chưa được phân loại ngành nghề kinh doanh theo Luật Đầu tư 2014, trừ fintech hoạt động trong lĩnh vực trung gian thanh toán, là chức năng của NHNN đã được quy định tại Luật NHNN năm 2010, Nghị định 101/2012 của Chính phủ (sửa đổi bổ sung tại Nghị định 80/2016) về thanh toán không dùng tiền mặt. Do vậy, nhiều Fintech đã phải đăng ký hoạt động tại các quốc gia ngoài Việt Nam nơi đã có hành lang pháp lý hoặc cơ chế pháp lý thử nghiệm cho fintech như Singapore, Malaysia, Thái Lan, xa hơn nữa là Estonia, Lithuania.
Sau thời gian dài chuẩn bị, ngày hôm qua Ngân hàng nhà nước đã công bố dự thảo Nghị định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát hoạt động tài chính (fintech) trong lĩnh vực ngân hàng.
Theo dự thảo Nghị định mới, dự kiến các fintech được tham gia thử nghiệm hoạt động trong lĩnh vực thanh toán, tín dụng, cho vay ngang hàng, hỗ trợ định danh khách hàng, giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API), các giải pháp ứng dụng đổi mới sáng tạo (như blockchain), các dịch vụ khác hỗ trợ hoạt động ngân hàng (chấm điểm tín dụng, tiết kiệm, huy động vốn,...).
Các giải pháp, sản phẩm, dịch vụ fintech tham gia cơ chế thử nghiệm fintech đều phải thuộc lĩnh vực đươc quy định tại Nghị định này. Đối với trường hợp khác sẽ do thủ tướng Chính phủ quyết định việc thử nghiệm tùy trường hợp cụ thể.
Thời gian thử nghiệm các giải pháp fintech là từ 1-2 năm tùy từng giải pháp và lĩnh vực cụ thể, tính từ thời điểm được Thủ tướng chấp thuận thử nghiệm. Tùy thuộc trường hợp, NHNN sẽ thảo luận với các tổ chức tham gia để quyết định phạm vi hoạt động, bao gồm đồng thời hoặc 1 trong 3 yếu tố sau: địa lý, hạn mức giao dịch và số lượng khách hàng tham gia sử dụng dịch vụ.
Kết thúc thời gian thử nghiệm, các tổ chức tham gia phải xây dựng báo cáo tổng kết, bao gồm các thông tin là sản phẩm đầu ra thử nghiệm, các chỉ số đánh giá thử nghiệm thành công hay thất bại, kết quả thử nghiệm, báo cáo sự cố, giải quyết khiếu nại và bài học kinh nghiệm. Dựa vào đó, NHNN sẽ tổng hợp và báo cáo, trình phương án xử lý tiếp theo lên Thủ tướng.
Tổ chức được xét duyệt tham gia cơ chế thử nghiệm fintech không đồng nghĩa với việc được cơ quản quản lý cấp giấy phép hoạt động chính thức ,cho đến khi “tốt nghiệp”, hoặc đủ điều kiện cung ứng dịch vụ ra thị trường với sự chấp thuận chính thức của Thủ tướng.
Theo dự thảo tờ trình đề nghị xây dựng Nghị định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát fintech trong hoạt động ngân hàng, NHNN và các cơ quan liên quan đang gặp thách thức mới trong công tác quản lý nhà nước với sự xuất hiện của fintech.
Tham khảo dự thảo Nghị định theo đường dẫn này:
Cập nhật: LLVN, hình sưu tầm từ FinRei.