Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2025: AI, DỮ LIỆU VÀ RANH GIỚI MỚI CỦA BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU TRÍ TUỆ
- loanlelawlinkvn
- 3 giờ trước
- 3 phút đọc
Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi năm 2025 (“Luật SHTT 2025”), có hiệu lực từ ngày 01/04/2026, đánh dấu lần đầu tiên pháp luật Việt Nam tiếp cận trực diện các vấn đề pháp lý phát sinh từ trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu và nền tảng số. Những sửa đổi lần này không chỉ mang tính kỹ thuật, mà phản ánh một sự tái định vị ranh giới trách nhiệm pháp lý trong nền kinh tế số.
1. AI không phải là chủ thể quyền sở hữu trí tuệ
Luật SHTT 2025 bổ sung căn cứ xác lập quyền tại Điều 6, theo đó AI không được coi là chủ thể quyền SHTT. Sản phẩm do AI tự tạo ra, nếu không có sự đóng góp sáng tạo thực chất của con người, sẽ không được bảo hộ.
Ngược lại, trong trường hợp con người sử dụng AI như một công cụ hỗ trợ và chứng minh được vai trò sáng tạo chủ đạo, quyền SHTT vẫn có thể được xem xét xác lập, với điều kiện phù hợp với các quy định (Chính phủ hướng dẫn).
📌 Đây là cách tiếp cận cân bằng, tránh việc “nhân cách hóa” AI nhưng vẫn bảo vệ thành quả sáng tạo của con người trong kỷ nguyên số.
2. Dữ liệu huấn luyện AI: không còn là “vùng xám”
Khoản 5 Điều 7 Luật SHTT 2025 lần đầu tiên đặt ra khung pháp lý cụ thể cho việc sử dụng dữ liệu để huấn luyện AI.
Theo đó, việc sử dụng dữ liệu liên quan đến đối tượng quyền SHTT không bị coi là xâm phạm khi đáp ứng:
• Dữ liệu được công bố hợp pháp và công chúng được phép tiếp cận;
• Việc sử dụng không gây ảnh hưởng bất hợp lý đến quyền và lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu quyền;
• Với dữ liệu thuộc quyền tác giả, quyền liên quan: phải đáp ứng điều kiện chi tiết do Chính phủ quy định.
💡 Điều này buộc doanh nghiệp phải đánh giá rủi ro pháp lý của dữ liệu đầu vào, thay vì mặc định “có thể dùng vì dữ liệu có sẵn”.
3. Nền tảng số: trách nhiệm pháp lý được đặt lại
Luật SHTT 2025 bổ sung nghĩa vụ của chủ quản nền tảng số trong việc triển khai biện pháp bảo vệ quyền SHTT trên không gian mạng.
Đặc biệt, Tòa án được trao quyền áp dụng biện pháp dân sự mới:
👉 Buộc gỡ bỏ, ẩn hoặc vô hiệu hóa truy cập đến nội dung vi phạm trên nền tảng số.
Đây là công cụ pháp lý quan trọng, giúp xử lý vi phạm SHTT trên môi trường số một cách thực chất và hiệu quả hơn.
4. Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì?
Luật SHTT 2025 cho thấy một thông điệp rõ ràng:
👉 Quyền tiếp cận công nghệ luôn đi kèm trách nhiệm pháp lý.
Doanh nghiệp công nghệ, startup và nền tảng số cần:
• Rà soát quy trình sử dụng AI trong sáng tạo, R&D, marketing;
• Kiểm soát nguồn dữ liệu huấn luyện AI;
• Thiết lập cơ chế xử lý vi phạm SHTT trên nền tảng số.
-----------------------
🔹 Dịch vụ tư vấn liên quan
Chúng tôi hỗ trợ doanh nghiệp:
• Rà soát rủi ro SHTT trong việc sử dụng AI và dữ liệu;
• Tư vấn nghĩa vụ pháp lý của chủ quản nền tảng số;
• Chuẩn bị lập luận pháp lý để bảo vệ quyền SHTT trên môi trường số.
Đổi mới sáng tạo chỉ bền vững khi được đặt trên nền tảng pháp lý vững chắc.
Bài viết: Bởi LLVN.
Hình minh họa: LLVN.
-------------------------------
Lawlink Việt Nam (LLVN) là hãng Luật cung cấp các giải pháp pháp lý cho các doanh nghiệp, doanh nhân về ĐẦU TƯ, hoạt động doanh nghiệp & kinh doanh, Mua bán & Sáp nhập; Tranh tụng và Giải quyết tranh chấp. Chúng tôi cung cấp dịch vụ trọn gói từ các khâu tư vấn mô hình hoạt động, đến giấy phép, hợp đồng, cấu trúc vốn và thu xếp vốn, dịch vụ kế toán & thuế, và đại diện. Các ngành mà chúng tôi thực hành liên tục gồm: Bất động sản & Xây dựng, Hạ tầng, Xử lý rác thải & môi trường, Y & Dược, Giáo dục, Fintech, Nông nghiệp, Truyền thông & Xuất bản, Thương mại điện tử.
-------------------------------
Liên hệ chúng tôi tại:
Website: www.lawlink.com
Instagram: lawlink.vietnam
Facebook: Lawlink Vietnam
Tel: +84 908 107 788
Văn phòng Hồ Chí Minh
Phòng 22.02, Aqua 1, Vinhomes Golden River, Số 2 Tôn Đức Thắng, HCM
Bình luận