Thử nghiệm có kiểm soát – Hành trình Sandbox tại Việt Nam

PHẦN 3: CHUẨN BỊ GÌ ĐỂ THAM GIA SANDBOX?

Việc gia nhập cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) theo Nghị định 94/2025 không chỉ là cơ hội lớn để tiếp cận thị trường tài chính Việt Nam mà còn là một "bài kiểm tra năng lực" với doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Trước khi nộp hồ sơ, có ba yếu tố quan trọng cần được đánh giá kỹ lưỡng: lợi ích, rủi ro, và điều kiện đủ để tham gia sandbox.

I. Lợi ích khi tham gia sandbox – Vì sao nên vào? 

1. Cơ hội phát triển sản phẩm sáng tạo trong khuôn khổ hợp pháp 

Sandbox tạo môi trường “nửa thực tế - nửa thử nghiệm”, nơi doanh nghiệp được triển khai sản phẩm tài chính mới (thường chưa có hành lang pháp lý hoàn chỉnh), với sự cho phép của Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan quản lý.

2. Giảm rủi ro pháp lý trong giai đoạn đầu

Thay vì đối diện nguy cơ bị xử phạt vì “vượt rào”, các công ty fintech có thể thử nghiệm hợp pháp và được hướng dẫn bởi cơ quan chức năng, với thời hạn và giới hạn cụ thể.

3. Tăng sức hấp dẫn với nhà đầu tư 

Được chấp thuận vào sandbox có thể xem như là một “dấu kiểm chứng” về tính sáng tạo, tính khả thi về cung cấp sản phẩm dịch vụ mang tính đổi mới sáng tạo cao, đồng thời, cũng là một “minh chứng” của tinh thần  tuân thủ pháp luật. Đây là một lợi thế lớn trong việc gọi vốn, đặc biệt từ các quỹ đầu tư mạo hiểm quốc tế.

4. Cơ chế hỗ trợ chuyển đổi ra thị trường chính thức

Nếu thử nghiệm thành công, doanh nghiệp có thể được cấp phép chính thức và mở rộng hoạt động. Sandbox trở thành “bàn đạp” để doanh nghiệp đưa sản phẩm bước vào thị trường với nền tảng pháp lý vững chắc.

II. Rủi ro cần lưu ý – Sandbox không phải “vùng an toàn tuyệt đối”

1.     Thời hạn giới hạn

Thử nghiệm có thời hạn rõ ràng (tối đa 2 năm, có thể gia hạn 1 lần). Nếu không đạt kết quả như kỳ vọng, doanh nghiệp phải dừng hoạt động và hoàn trả quyền lợi khách hàng.

2.     Không được thương mại hóa đại trà

Trong thời gian sandbox, sản phẩm chỉ được cung cấp giới hạn (trong phạm vi địa lý, số lượng người dùngdung nhất định). Những giới hạn này có thể làmhạn chế doanh thu và không phù hợp với mô hình tăng trưởng nhanh, tuy vậy đây là một đặc điểm của Sandbox, mà theo chúng tôi, là cần phải có.

3.     Trách nhiệm khi có sự cố

Dù là thử nghiệm, doanh nghiệp vẫn chịu trách nhiệm đầy đủ với những rủi ro tài chính, kỹ thuật, và quyền lợi người dùng. Không có “miễn trừ trách nhiệm” trong sandbox.

4.     Đòi hỏi năng lực vận hành và quản trị cao

Doanh nghiệp cần chuẩn bị hệ thống quản trị rủi ro, quy trình bảo vệ dữ liệu, an ninh mạng… tương đương một tổ chức tài chính thực thụ, dù mới ở quy mô thử nghiệm.

III. Điều kiện tham gia sandbox – Những tiêu chí không thể thiếu

Theo Nghị định 94/2025, doanh nghiệp cần đáp ứng những điều kiện cơ bản sau:

• Là pháp nhân Việt Nam, hoặc pháp nhân nước ngoài có chi nhánh, văn phòng tại Việt Nam Hạn chế nhà đầu tư “lướt sóng” nước ngoài – sandbox ưu tiên giải pháp gắn bó lâu dài với thị trường Việt Nam.

• Sản phẩm tài chính có tính đổi mới và chưa được điều chỉnh đầy đủ bởi pháp luật hiện hành Ví dụ: giải pháp thanh toán mới, ví điện tử phi ngân hàng, mô hình tín dụng ngang hàng (P2P Lending), blockchain ứng dụng trong ngân hàng…

• Có khả năng đảm bảo an toàn, bảo mật thông tin người dùng Đây là yêu cầu bắt buộc. Doanh nghiệp cần chứng minh năng lực kỹ thuật, cơ sở hạ tầng CNTT, và quy trình xử lý sự cố.

• Có kế hoạch thử nghiệm rõ ràng Phải nộp kế hoạch thử nghiệm cụ thể, gồm mục tiêu, phạm vi, thời gian, quy trình giám sát rủi ro và phương án xử lý hậu thử nghiệm.

• Có năng lực tài chính và kinh nghiệm triển khai Không chỉ cần ý tưởng sáng tạo, doanh nghiệp cần chứng minh năng lực tài chính để chịu rủi ro thử nghiệm và quản lý khách hàng.

IV. Vài lưu ý từ góc nhìn pháp lý

• Không phải tất cả sản phẩm sáng tạo đều đủ điều kiện vào sandbox. Nếu sản phẩm đã được pháp luật điều chỉnh (ví dụ: thẻ tín dụng, internet banking…), doanh nghiệp không được vào sandbox.

• Quy trình xét duyệt rất chặt chẽ. Từ hồ sơ ban đầu đến thẩm định, đánh giá thực tế, và ký kết biên bản ghi nhớ, có thể kéo dài 3–6 tháng.

• Không nên “chạy sandbox” chỉ để gọi vốn. Cơ quan nhà nước sẽ từ chối nếu phát hiện doanh nghiệp chỉ sử dụng sandbox như chiêu trò PR mà không thực sự có sản phẩm thử nghiệm thực tế.

Kết luận: Sandbox tài chính là cơ hội lớn cho nhà đầu tư và startup fintech, nhưng cũng là một quá trình nghiêm túc, đòi hỏi chuẩn bị kỹ lưỡng, minh bạch và dài hơi. Trước khi bước vào, doanh nghiệp cần cân nhắc giữa kỳ vọng và khả năng đáp ứng thực tế — và tốt nhất nên có sự đồng hành của cố vấn pháp lý giàu kinh nghiệm để hạn chế các rủi ro tiềm ẩn.

-------------------------------

Lawlink Việt Nam (LLVN) cung cấp các giải pháp pháp lý cho các doanh nghiệp, doanh nhân về ĐẦU TƯ, hoạt động doanh nghiệp & kinh doanh, Mua bán & Sáp nhập; Tranh tụng và Giải quyết tranh chấp. Chúng tôi cung cấp dịch vụ trọn gói từ các khâu tư vấn mô hình hoạt động, đến giấy phép, hợp đồng, cấu trúc vốn và thu xếp vốn, dịch vụ kế toán & thuế, và đại diện. Các ngành mà chúng tôi thực hành liên tục gồm: Bất động sản & Xây dựng, Hạ tầng, Xử lý rác thải & môi trường, Y & Dược, Giáo dục, Fintech, Nông nghiệp, Truyền thông & Xuất bản, Thương mại điện tử.

 -------------------------------

𝐂𝐨𝐧𝐭𝐚𝐜𝐭 𝐮𝐬

Website: www.lawlink.com

Instagram: lawlink.vietnam

Facebook: Lawlink Vietnam

Phone: +84 908107788

Address: Phòng 10.2, Lầu 10, Tòa nhà Vietnam Business Center, 57-59 Hồ Tùng Mậu, phường Bến Nghé, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh